Motor inrijden of roderen

Tweetakt motoren hebben vaak revisies nodig. Minstens even belangrijk dan het op tijd reviseren is het correct inrijden van een zuiger in de cilinder. Hierdoor zal de zuiger ten eerste langer meegaan, er zal minder kans zijn op een vastloper, de prestaties van de motor zullen ook beter zijn. Met andere woorden: inrijden is onontbeerlijk in de karting in tegenstelling tot bij bijvoorbeeld een normale personenwagen.

Hoe inrijden?

Het is over het algemeen gewoon regel dat je stilletjes opbouwt naar een bepaald toerental over een bepaalde periode die opgelegd wordt door de fabrikant.
Bij een Rotax Max volstaat een half uurtje, voor een PRD Fireball ben je dan al snel drie kwartier tot een uur kwijt.

Deze periodes zijn meestal verdeeld over enkele stints van 10 à 15 minuten waarin we systematisch opbouwen naar het maximale toerental. Bijvoorbeeld de eerste stint maximaal 8000rpm, de tweede stint 10500, de derde stint 12500 om de vierde stint al wat verder door te trekken naar het maximum toe, maar nog niet volgas over heel de lijn.
Aldus het proces voor mijn motor, de PRD.

Waarop letten?

Het is tijdens het inrijden vooral zaak de nieuwe zuiger in te slijten in de cilinder onder de omstandigheden dat je hem daarna wil gaan gebruiken.

Bedrijfstemperatuur

Dit is het meest essentiële: de bedrijfstemperatuur. Mijn PRD moet opereren op 58°c, een Rotax Max op 64-65 als ik het goed heb, dus het is belangrijk dat we op deze temperatuur gaan inrijden.
Ik hou dan ook aan dat het effectieve inrijden pas begint eens de motor warm genoeg is.

Bijvoorbeeld in de eerste stint kan het wel 5 minuten duren tot de motor warm genoeg is, dan duurt de volledige stint dus 20 minuten minimaal.

Let er ook wel op dat je tijdens het inrijden nooit warmer mag gaan dan de bedrijfstemperatuur. Bij warmte zet de zuiger namelijk uit, en meer dan de cilinder (cilinder heeft meer koeling met het water erin), dus dan kunnen er vastlopers van komen. Temperatuur is dus een heel cruciaal onderdeel van het inrijden.

Belasting (gewicht)

Een motor wordt door tijdens het rijden uiteraard door een bepaald gewicht belast. Hij moet immers jouw gewicht en het gewicht van de kart zelf voort trekken. Daarbij komt dan verder ook nog de krachten die vrijkomen onder het remmen, accelereren, insturen, ...
Het is dus ten zeerste aangewezen effectief in de kart je motor te gaan inrijden, op de baan, in plaats van op de pitskar, want op de pitskar heeft die geen enkele weerstand op de wielen.

Dit maakt dan ook dat hij veel te snel in toeren zal stijgen. Enerzijds brengt dit niet enkel het gevaar mee van een vastloper, maar ook dat hij gewoon minder goed zal ingesleten zijn en minder zal presteren als hij wel onder gewicht moet gaan presteren.

Belasting (vermogen)

Naast de gewichtsbelasting is er ook een vermogensbelasting. Karting is een explosieve sport, heel veel actie. De motoren zullen dus ook snel stijgen in toeren omdat we meestal wel volgas gaan en snel dalen omdat we vaak op het allerlaatste moment heel hard gaan remmen.
De motor moet aan deze wisselingen ook gewend raken en de zuiger moet hier dan ook op ingesleten worden.

Daarom gaan we tijdens het inrijden niet gewoon constant op een bepaald toerental blijven, maar gaan we gassen tot we dat toerental hebben bereikt, even lossen en laten terugvallen om vervolgens opnieuw te gassen tot we aan het maximale toerental voor de stint zitten enzovoort. Zo wordt de zuiger goed ingesleten voor deze zware belasting.

Afstelling en smering

Afstelling en smering lopen evenredig met elkaar, want brandstof = benzine + olie. (zie: afstellen van de carburateur)

Rotax Max raadt bijvoorbeeld aan om onder 1:33 te gaan inrijden, en om onder 1:50 normaal te rijden. Ze willen dus een vettere smering onder het roderen.
Hoewel ik geen echte ervaring met een Rotax Max heb, buiten een rondje of 10 ermee te rijden, is dit volgens mij niet echt ideaal. We gaan een motor op deze manier anders gaan inrijden dan dat we hem gaan gebruiken.

Met mijn PRD rijd ik op het zelfde ratio in, dan dat ik normaal rijd. 1:17. Als je voorzichtig genoeg bent met het inrijden mag dit nooit problemen opbrengen.

Verder zegt men ook wel eens de carburateur rijker af te stellen: meer brandstof : zie bovenin : meer smering. Laat die carburateur op een normale (lees: veilige, maar niet overdreven vette) afstelling staan. Ten eerste krijg je de motor anders nooit warm en ten tweede komen we dan weer bij hetzelfde verhaal als met de mengverhouding. Een motor moet ingereden worden in de omstandigheden waarin ermee gereden zal gaan worden.

Maar nogmaals: dit vereist extra oplettendheid, heel rustig opbouwen. Het is dan beter een tiental minuten langer in te rijden dan de producent oplegt, maar dan is jouw motor tenminste degelijk ingereden met oog op optimale prestaties.